Sinüzit ve Tedavisi

Burnun çevresindeki kemiklerin içerisinde yer alan hava dolu boşluklara sinüs adı verilir. Yanaklarda maksiller sinüsler, alında frontal sinüsler, gözlerin arasında arkaya doğru devam eden ethmoid sinüsler ve kafa içinde sfenoid sinüsler yer alır. Çocuklarda yeni doğan döneminde ethmoid ve maksiller sinüsler bulunur, sfenoid ve frontal sinüsler ise zamanla gelişir, 20’li yaşlarda son hallerini alırlar. Sinüsler kafanın ağırlığının azaltılmasında, beynin darbelere karşı korunmasında ve sesin rezonansı üzerinde etkilidirler.

Sinüslerden her gün yaklaşık 1 litre salgı yapılır. Bu salgı sinüs duvarındaki ostium denilen açıklıklardan geçerek burun boşluğuna dökülür, daha sonra çoğunlukla fark edilmeden genizden geçerek yutulur. Bu salgı havanın nemlendirilmesinde ve havadaki parçacıkların filtre edilmesinde rol oynar.

Ostiumların tıkanması, salgının taşınmasında sorun olması ya da salgının kıvamında değişiklikler olması durumunda sinüslerde salgı birikir ve içerisindeki mikroplar çoğalarak sinüzite neden olurlar. Alerji, hava kirliliği, sigara kullanımı, burun içindeki anatomik sorunlar sinüzit oluşumunu kolaylaştırır.

Hastalığın ani başladığı ve 4 hafta içerisinde düzeldiği sinüzitler akut sinüzit olarak adlandırılır. Şikayetlerin ve muayene bulgularının 12 haftadan uzun sürdüğü sinüs iltihaplarına ise kronik sinüzit denir.

Hastalarda akut enfeksiyonlarda sıklıkla gece ve sabah saatlerinde daha belirgin olarak yüzde ağrı ve dolgunluk hissi, burun tıkanıklığı, baş ağrısı, geniz akıntısı görülür. Kronik enfeksiyonlarda ise geniz akıntısı ve diğer sinüzit şikayetleri daha hafif ancak devamlı olarak hissedilir.

Tanıda muayenede burun içindeki enfeksiyona bağlı iltihaplı akıntı, mukozada şişme, kabuklanma ile sinüzite neden olabilecek burun duvarı eğrilikleri, burun eti büyümeleri ve polip oluşumları görülür.

Sinüzit tedavisinde antibiyotikler, burun içi ödemi azaltıcı ağızdan veya sprey olarak kullanılan dekonjestanlar, alerjik hastalarda antihistaminikler, salgının kıvamını azaltıcı mukolitikler ve tıbbi tedaviye ek olarak burun içini nemlendiren ve temizleyen tuzlu su içeren spreyler kullanılır.

Şikayetleri ilaç tedavisi ile düzelmeyen veya sık tekrar eden hastalarda sinüsler bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilir.

Günümüzde sinüs hastalıklarının cerrahi tedavisi burun içinin detaylı görüntülenmesine olanak sağlayan endoskopik görüş eşliğinde sinüs patolojilerine müdahaleye olanak sağlayan endoskopik sinüs cerrahisidir. Bu yöntemle kapalı ostiumlar açılabilir ve genişletilebilir, ostium çevresindeki ya da sinüs içerisindeki iltihaplı dokuların temizlenir. Bu işlemler mikrodebrider adı verilen temizlenmesi planlanan dokuyu kesen ve aynı zamanda vakumla temizleyen teknoloji sayesinde daha kolay ve hızlı yapılabilir.

Sinüsler göz, beyin görme siniri ve önemli damarlara komşudurlar. Bu nedenle ameliyat sırasında anatomi iyi değerlendirilmeli ve mikrodebrider gibi güçlü cihazlar kullanılırken dikkatli olunmalıdır. Daha önce sinüs cerrahisi geçirmiş ve anatomisi değişmiş olan hastalarda, özellikle hayati organlara komşu sinüs alanlarında yerleşimli hastalıkların cerrahisinde ve yaygın polipozisi olan olgularda öncelikli olmak üzere ameliyat sırasında olası sorunların önüne geçmek ve ameliyat başarısını artırmak için navigasyon sistemleri eşliğinde endoskopik sinüs cerrahisi yapılır. Navigasyon sistemleri ile ameliyat öncesinde çekilen tomografi görüntüleri üzerinden ameliyat sırasında çalışılan alanı takip etmek ve hayati yapı ve organlara zarar vermeden en geniş alanda cerrahi uygulamak mümkün olur.