Ses Kısıklıkları
Ses akciğerlerden gelen havanın ses telleri arasından geçişi ile ortaya çıkar ve üst hava yolunun farklı bölümlerinde çeşitli etkilere uğrayarak son şeklini alır. Ses değişiklikleri tüm bu yapılarda oluşan sorunlara bağlı olabilir.
Yaşlanma, kas güçsüzlüğü, genel durumu etkileyen hastalıklar gibi nedenlere bağlı olarak akciğerlerden yeterince güçlü havanın ses tellerine ulaştırılamaması sesin de yeterince güçlü çıkarılamamasına neden olur.
Üst solunum yolu enfeksiyonları, sigara kullanımı, reflü, sesin zorlanması gibi nedenlerle ses tellerinin yapısında oluşan şişlikler ve iltihaplanmalar, iyi veya kötü huylu tümörler de ses kısıklığına sıklıkla neden olurlar.
Ses tellerini hareket ettiren sinirin tiroid cerrahileri, akciğer tümörleri gibi bilinen ya da bilinmeyen çeşitli nedenlerle felç olması da üzerinde durulması gereken ses kısıklığı nedenlerindendir.
Hava yolunun daha üst kısımlarında yani boğazda, ağız içinde ve burundaki enfeksiyonlar, kitleler ve fonksiyonel sorunlar da ses değişikliklerine yol açabilirler.
Ses kısıklığının enfeksiyonlarda hastalık düzelmesine rağmen devam etmesi ya da ek başka şikâyet yokken ortaya çıkması ve bir haftadan uzun sürmesi durumunda doktora başvurulmalıdır.
Tanıda sıklıkla hava yolu muayenesi ve ses tellerinin endoskopik muayenesi yeterli olur. Gerekli hallerde anestezi altında muayene ve ileri radyolojik görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır.
Enfeksiyonların tedavisi, reflüyü ortaya çıkaran yeme alışkanlıklarının değiştirilmesi ve reflünün ilaçla tedavisi, sesin zorlanması ve ses tellerinin kötü kullanımı sonucu görülen ses değişiklikleri için ses istirahati, sıvı alımının artırılması, sigaranın kullanımının bırakılması ve ses terapilerine tedavide sıklıla başvurulur.
Gerekli hallerde cerrahi müdahaleler ses kısıklığı nedenine bağlı olarak sesin düzelmesi ve korunması için yapılabileceği gibi, kanser gibi hayatı tehdit edebilecek hastalıklarda hastalığın kontrolü için de yapılır.
Sesin korunması için sıvı alımına dikkat edilmesi, sigara kullanılmaması, sesin aşırı ve zorlanarak kullanılmaması, akşamları ağır yemeklerden kaçınılması, yemekten sonra hemen yatış pozisyonuna geçilmemesi ve hava yolunun diğer kısımlarındaki sorunların ihmal edilmemesi önemlidir.